Hệ thống phanh hơi, còn được gọi là phanh khí nén, đóng một vai trò quan trọng trong việc đảm bảo an toàn cho các xe ben và xe tải nặng, và đã trở thành sự lựa chọn hàng đầu trong ngành công nghiệp vận tải. Hãy cùng tìm hiểu về phanh hơi là gì và những ưu điểm nổi bật của nó so với hệ thống phanh dầu, còn được gọi là phanh thủy lực. Trong bài viết ngắn ngay dưới đây của TINXE360, hãy cùng chúng tôi so sánh ưu điểm của hệ thống phanh hơi và phanh dầu trên xe ô tô chi tiết nhất ngay nhé.
Hệ thống phanh hơi là một phần của hệ thống phanh trên xe cơ giới, hoạt động dựa trên áp lực của khí nén để giúp người lái kiểm soát phanh xe một cách linh hoạt, đảm bảo an toàn khi di chuyển trên đường.
Phanh hơi thường được áp dụng trên các loại xe cơ giới có trọng tải lớn, bao gồm xe ben, xe tải, xe buýt, sơ mi rơ moóc, xe đầu kéo, container, xe khách và các phương tiện khác cần một lực phanh hãm mạnh mẽ để giảm tốc và dừng xe một cách an toàn. Đặc điểm nổi bật của hệ thống phanh hơi là khả năng hoạt động hiệu quả trong việc kiểm soát xe cơ giới, đặc biệt là khi chúng đang vận chuyển hàng hóa nặng.
Nguyên lý hoạt động cơ bản của hệ thống phanh hơi
Khi một xe được khởi động, máy nén bắt đầu hoạt động để cung cấp khí nén cho hệ thống phanh. Trong trường hợp bình chứa khí nén không đủ lượng khí cần thiết, hệ thống phanh sẽ không hoạt động hiệu quả, và có thể dẫn đến tình trạng bánh xe bị khóa. Để đảm bảo an toàn, bộ phận hãm phanh cũng được kích hoạt.
Xem thêm: MỘT SỐ LỖI LIÊN QUAN ĐẾN HỘP SỐ XE Ô TÔ THƯỜNG GẶP
Khi người lái đạp vào bàn đạp phanh, ty đẩy sẽ tác động lên piston, nén lò xo và mở van khí nén, cho phép khí nén từ bình chứa chuyển tới các bầu phanh. Tại điểm này, khí nén được áp dụng để ép guốc phanh vào má phanh và tang trống, tạo ra lực ma sát đủ mạnh để giảm tốc và dừng lại.
Khi người lái nhả chân khỏi bàn đạp phanh, lò xo và piston sẽ quay trở lại vị trí ban đầu, đồng thời đóng van khí nén. Khí nén trong các bầu phanh cũng sẽ được thoát ra ngoài. Cuối cùng, lò xo tại bầu phanh sẽ đàn hồi ngược lại, kéo guốc phanh ra khỏi tang trống. Điều này cho phép bánh xe tiếp tục quay mà không bị hãm lại bởi hệ thống phanh.
So sánh ưu điểm của hệ thống phanh hơi và phanh dầu
Hệ thống phanh hơi sử dụng khí nén để tạo áp lực và kích hoạt piston phanh. Đây là một phương pháp phanh hiệu quả và an toàn hơn so với hệ thống phanh dầu (phanh thủy lực). Mặc dù hệ thống phanh hơi có cấu tạo phức tạp và chi phí cao hơn do bao gồm nhiều chi tiết hơn, nhưng nó cung cấp nhiều lợi ích vượt trội so với hệ thống phanh dầu và xứng đáng với sự đầu tư ban đầu.
Ưu điểm của hệ thống phanh hơi
1. Khả năng phanh mạnh và đáng tin cậy hơn
Hệ thống phanh hơi có khả năng tạo ra lực phanh mạnh hơn so với hệ thống phanh thuỷ lực thông thường. Điều này giúp cho phương tiện dừng lại nhanh chóng và an toàn hơn, đặc biệt khi di chuyển ở tốc độ cao.
2. Hệ thống phanh an toàn hơn
Các chi tiết trong hệ thống phanh hơi được kết nối với nhau thông qua đường ống dẫn khí nén, giảm thiểu nguy cơ rò rỉ dầu phanh hoặc lỏng phanh, đồng thời tránh tình trạng phanh trượt. Hơn nữa, hệ thống này giúp tạo ra lực phanh đồng đều trên tất cả các bánh xe, cung cấp sự ổn định khi phanh. Bên cạnh đó, hệ thống phanh hơi cũng tăng cường khả năng kiểm soát và an toàn khi phanh xe trong tình huống khẩn cấp.
Đáng chú ý, trong trường hợp khí nén của toàn bộ hệ thống phanh hơi bị rò rỉ hoàn toàn, cơ cấu phanh tự động kích hoạt và hãm lại xe, khiến xe không thể di chuyển (giống như tình huống không đủ khí nén cho hệ thống phanh). Ngược lại, trong hệ thống phanh thuỷ lực, nếu dầu phanh bị rò rỉ hoàn toàn, phanh mất tác dụng và gây ra nguy cơ an toàn.
Xem thêm: CÔNG DỤNG CỦA TÚI KHÍ ĐƯỢC TRANG BỊ TRÊN XE Ô TÔ
3. Khả năng phanh tốt trong các điều kiện thời tiết khắc nghiệt
Hệ thống phanh khí nén không chịu ảnh hưởng nhiệt độ và độ ẩm, vì vậy nó duy trì khả năng phanh tốt hơn trong các điều kiện thời tiết khắc nghiệt như mưa, tuyết, băng giá. Điều này đóng góp đáng kể vào việc tăng cường an toàn và giảm nguy cơ xảy ra tai nạn giao thông do mất trơn trượt khi phanh.
Xem thêm: ƯU ĐIỂM CỦA ĐỘNG CƠ DẦU DIESEL
Nhược điểm của hệ thống phanh hơi
Tuy hệ thống phanh khí nén mang lại nhiều lợi ích, nhưng cũng không thiếu nhược điểm. Cấu trúc phức tạp và nhiều chi tiết hơn so với các hệ thống phanh khác làm tăng độ phức tạp của hệ thống này. Điều này có thể dẫn đến chi phí cao hơn khi cài đặt và bảo trì hệ thống phanh khí nén.
Khi sử dụng phanh một cách liên tục, có nguy cơ gây ra hiện tượng nóng phanh, làm giảm hiệu suất ma sát và có thể dẫn đến việc mất phanh. Ngoài ra, phanh quá nhạy so với mức cần thiết có thể gây ra các tình huống va chạm. Đối với các xe có tải trọng lớn, việc phanh cứng thường dẫn đến vết trượt dài trên mặt đường. Khi lái xe trong điều kiện thời tiết xấu, nơi mặt đường trơn trượt, việc sử dụng phanh quá mạnh hoặc đột ngột có thể gây ra nguy cơ trượt ngang. Do đó, hiểu rõ cấu trúc và nguyên tắc hoạt động của hệ thống phanh khí nén có thể giúp người lái linh hoạt xử lý tình huống và tránh được những tình huống nguy hiểm không mong muốn.
Xem thêm: NGUYÊN NHÂN XE Ô TÔ PHÁT RA TIẾNG ỒN KHI TĂNG TỐC
Tổng kết
Trên đây là bài viết so sánh ưu điểm của hệ thống phanh hơi và phanh dầu trên xe ô tô chi tiết nhất. Hệ thống phanh khí nén liên tục phụ thuộc vào áp lực từ khí nén và thường hoạt động trong môi trường có nhiệt độ cao do ma sát của các bề mặt trong hệ thống. Vì vậy, nó có khả năng bị hư hỏng nếu không được bảo dưỡng đúng cách. Điều này đặt ra một yêu cầu quan trọng cho người lái, đó là cần phải hiểu về quy trình bảo dưỡng hệ thống phanh khí nén và thường xuyên kiểm tra hệ thống điều áp không khí trước khi lái xe. Điều này đảm bảo rằng hệ thống phanh hoạt động an toàn và hiệu quả trong suốt quá trình di chuyển.
Xem thêm: TÌM HIỂU HỆ THỐNG ĐIỆN TRÊN XE Ô TÔ TẢI
