Xupap là một thành phần quan trọng trong hệ thống phối khí của động cơ đốt trong. Chức năng chính của chúng là điều chỉnh lưu thông của hỗn hợp khí đốt vào hoặc khí thải ra khỏi buồng đốt. Xupap thường được phân loại thành hai loại chính: Xupap nạp và xupap xả. Qua việc điều chỉnh quá trình đốt nhiên liệu một cách chính xác, chúng giúp tối ưu hóa hiệu suất hoạt động của động cơ. Trong bài viết ngắn ngay dưới đây của TINXE360, hãy cùng chúng tôi phân biệt xupap nạp và xupap xả chi tiết nhất ngay nhé.
Khe hở xupap là gì?
Khe hở xupap là khoảng cách giữa đuôi của xupap và đầu cò mổ khi xupap đóng. Đây là một yếu tố quan trọng trong hệ thống phối khí của động cơ đốt trong. Khe hở nhiệt được thiết kế để điều chỉnh cho sự mở rộng và co lại của các chi tiết trong hệ thống phối khí khi động cơ hoạt động ở nhiệt độ cao.
Nếu khe hở xupap quá lớn, có thể dẫn đến việc xupap không đóng kín, gây ra rò rỉ khí và làm giảm hiệu suất hoạt động của động cơ. Ngược lại, nếu khe hở quá nhỏ, có thể dẫn đến việc xupap bị kẹt và gây hỏng hóc cho xupap và các chi tiết liên quan.
Xem thêm: NGUYÊN NHÂN KHIẾN XE TẢI BỊ KẸT SỐ
Có nhiều nguyên nhân có thể làm thay đổi khe hở xupap, bao gồm mòn của các chi tiết xupap, sự biến đổi của nhiệt độ hoạt động của động cơ, và sử dụng nhiên liệu chất lượng thấp.
Nếu phát hiện khe hở xupap bị thay đổi, việc điều chỉnh lại khe hở này là cần thiết để đảm bảo xupap hoạt động một cách hiệu quả và ổn định.
Phân biệt xupap nạp và xupap xả
Xupap hút và xupap xả là hai loại xupap trong động cơ đốt trong, chúng đều có nhiệm vụ quan trọng trong việc điều chỉnh luồng khí và khí thải trong xi-lanh. Tuy nhiên, hai loại xupap này có một số điểm khác biệt cụ thể:
| Tiêu chí | Xupap hút (xupap nạp) | Xupap xả |
| Chức năng | Hút hỗn hợp nhiên liệu – không khí vào xi lanh | Xả khí thải ra khỏi xi lanh |
| Kích thước | Thường có kích thước lớn hơn | Thường có kích thước nhỏ hơn |
| Nhiệt độ làm việc | Nhiệt độ làm việc thấp hơn | Nhiệt độ làm việc cao hơn |
| Vật liệu | Có thể được làm từ các loại vật liệu có độ bền và độ chịu nhiệt thấp hơn | Được làm từ vật liệu có độ bền và độ chịu nhiệt cao hơn |
| Cấu tạo | Cấu tạo gồm thân xupap, đĩa xupap và lò xo xupap | Giống xupap hút, nhưng có đĩa xupap xả dày hơn |
Xem thêm: CẤU TẠO, CHỨC NĂNG VÀ NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA XUPAP
Một số thắc mắc về xupap xả và xupap nạp?
Tại sao xupap xả phải được mở sớm?
Để đảm bảo hiệu suất hoạt động tối đa của động cơ đốt trong, việc mở xupap xả sớm là rất quan trọng để khí thải được loại bỏ một cách hiệu quả. Khi piston di chuyển từ điểm chết trên xuống điểm chết dưới, áp suất trong xi-lanh sẽ giảm dần. Tuy nhiên, vẫn còn một lượng áp suất nhất định của khí thải trong xi-lanh. Nếu xupap xả không được mở sớm, khí thải sẽ bị kẹt lại trong xi-lanh, gây ra sự cản trở và làm giảm hiệu suất hoạt động của động cơ.
Tại sao xupap nạp lớn hơn xupap xả?
Xupap nạp thường được thiết kế lớn hơn xupap xả với hai lý do chính sau:
- Tăng hiệu suất nạp: Trong quá trình nạp, khi piston đi xuống, tạo ra một áp suất âm nhỏ, thường dưới 1 atm (vì áp suất không khí quanh là 1 atm). Để đảm bảo hỗn hợp khí mới được hút vào buồng đốt một cách đầy đủ và hiệu quả, cần có một diện tích cửa xupap nạp lớn để tạo ra dòng chảy mạnh mẽ.
- Giảm thiểu hiện tượng lọt khí: Trong quá trình xả, áp suất khí thải trong buồng đốt có thể lên tới 15 atm. Nếu đường kính xupap xả quá lớn, có thể xảy ra hiện tượng lọt khí thải ngược trở lại buồng đốt. Điều này không chỉ giảm hiệu suất động cơ mà còn gây ra ô nhiễm môi trường.
Ngoài ra, việc làm xupap nạp từ vật liệu nhẹ hơn so với xupap xả cũng giúp giảm trọng lượng của động cơ, từ đó tăng hiệu suất nạp.
Xem thêm: NGUYÊN NHÂN KHIẾN XE TẢI BỊ TỤT DẦU
Tại sao khe hở nhiệt xupap hút nhỏ hơn xả?
Khe hở nhiệt của xupap hút thường nhỏ hơn so với xupap xả vì hai lý do chính:
- Tác động của nhiệt độ: Xupap xả thường phải chịu đựng nhiệt độ cao hơn so với xupap hút. Trong quá trình xả, nhiệt độ của khí thải trong buồng đốt có thể đạt tới khoảng 1.500 độ C. Do đó, xupap xả sẽ giãn nở nhiều hơn xupap hút. Nếu khe hở nhiệt của xupap xả quá nhỏ, có thể dẫn đến tình trạng kẹt và không thể đóng hoàn toàn, gây ra hiện tượng khí thải quay trở lại buồng đốt.
- Diện tích cửa nạp: Xupap nạp cần có diện tích cửa nạp lớn hơn xupap xả để đảm bảo hỗn hợp khí mới có thể được hút vào buồng đốt một cách đầy đủ và hiệu quả. Trong quá trình nạp, áp suất âm được tạo ra khi piston di chuyển xuống, tạo điều kiện cho việc hút khí vào buồng đốt. Tuy nhiên, nếu khe hở nhiệt của xupap nạp quá lớn, diện tích cửa nạp sẽ giảm, làm giảm hiệu suất của quá trình nạp.
Các kích thước của khe hở nhiệt xupap hút và xả có thể thay đổi tùy thuộc vào loại động cơ và mục đích sử dụng cụ thể. Tuy nhiên, thường thì khe hở nhiệt của xupap hút sẽ nhỏ hơn so với xupap xả từ 0,03 đến 0,05 mm.
Tổng kết
Trên đây là bài viết phân biệt xupap nạp và xupap xả chi tiết. Xupap nạp và xupap xả là hai bộ phận quan trọng trong hệ thống van của động cơ đốt trong. Phân biệt giữa xupap nạp và xupap xả là quan trọng để hiểu cách chúng hoạt động và ảnh hưởng của chúng đối với quá trình làm việc của động cơ.
Xem thêm: CẬP NHẬT QUY ĐỊNH MỚI VỀ SỬ DỤNG GIẤY PHÉP LÁI XE
