Hệ thống cân bằng điện tử ESP là một tập hợp các công nghệ an toàn trên xe nhằm giám sát và can thiệp vào hoạt động của bánh xe, nhằm xử lý các tình huống trượt, mất lái hoặc thiếu lái. ESP hoạt động kết hợp với các hệ thống an toàn khác như hệ thống kiểm soát lực kéo (TCS), hệ thống điều khiển hành trình (CCS) và hệ thống chống bó cứng phanh (ABS), tạo thành một hệ thống tổng thể giúp cải thiện đáng kể khả năng kiểm soát và an toàn khi lái xe. Đây là một giải pháp toàn diện giúp người lái xe ứng phó linh hoạt trong các tình huống giao thông khó khăn và giảm thiểu nguy cơ tai nạn. Trong bài viết ngắn ngay dưới đây của TINXE360, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết chức năng của hệ thống cân bằng điện tử ESP trên xe ô tô ngay nhé.
Hệ thống cân bằng điện tử ESP, VSC, DSC, ASC là gì?
Hệ thống cân bằng điện tử (Electronic Stability Program – ESP hoặc Electronic Stability Control – ESC) là một tính năng an toàn quan trọng trên các xe ô tô, giúp cải thiện ổn định và giảm thiểu rủi ro mất lái, thừa lái hoặc thiếu lái trong quá trình di chuyển.
ESP có nhiều tên gọi khác nhau tùy thuộc vào từng hãng xe, ví dụ:
- IVD trên các xe của Ford
- DSC trên các xe của Land Rover và BMW
- VSC trên các xe của Toyota, Suzuki và Lexus
- VSA trên các xe của Honda
- VDC trên các xe của Nissan và Fiat
- ESP trên các dòng xe của Mercedes, Audi, Volkswagen, Hyundai, Chevrolet…
Mặc dù có tên gọi khác nhau, nhưng cơ chế và nguyên tắc hoạt động của các hệ thống này về cơ bản là giống nhau. Đây là một công nghệ quan trọng, cung cấp sự an toàn và ổn định trong việc điều khiển xe trong điều kiện đường trơn trượt hoặc tình huống cần phản ứng nhanh.
Chức năng của hệ thống cân bằng điện tử ESP trên xe ô tô
Chức năng của hệ thống ESP có thể được mô tả như sau:
1. Giữ vững lộ trình lái
ESP làm nhiệm vụ kiểm soát các hoạt động của xe bằng cách phân tích và tính toán góc lái, gia tốc và sử dụng cảm biến góc quay. Khi hệ thống cảm nhận rằng bánh xe có dấu hiệu mất lái, ESP tự động kích hoạt lực phanh lên các bánh xe để duy trì sự ổn định của xe.
Xem thêm: NHỮNG HỆ THỐNG AN TOÀN KHÔNG THỂ THIẾU TRÊN XE Ô TÔ
2. Phối hợp cùng hệ thống ABS kiểm soát độ bám đường của xe
Điều chỉnh công suất của động cơ (mô-men xoắn) tới từng bánh xe nhằm tối ưu hóa độ bám đường khi xe di chuyển trên các địa hình trơn trượt hoặc không đồng đều ở mọi tốc độ.
Chức năng này thường được kết hợp với hệ thống phanh ABS để ngăn chặn hiện tượng bánh xe bị bó cứng trong trường hợp phanh đột ngột, thực hiện việc “nhả” phanh một cách liên tục.
3. Phân phối lực phanh điện tử
Tự động cân bằng lực phanh giữa bánh trước và bánh sau xảy ra trước khi hệ thống ABS được kích hoạt, đặc biệt trong tình huống bánh sau bị bó cứng.
Điều chỉnh lực phanh một cách tự động và linh hoạt phù hợp với trọng lượng và tình trạng của xe, từ đó, tối ưu hóa hiệu suất phanh khi cần thiết.
Xem thêm: NGUYÊN NHÂN ĐÈN TÚI KHÍ PHÁT SÁNG LIÊN TỤC
4. Hỗ trợ phanh khẩn cấp
Công nghệ hỗ trợ phanh khẩn cấp trong các tình huống như:
- Khi tài xế đang đạp phanh mạnh nhưng không đủ lực để dừng xe.
- Hỗ trợ bổ sung lực phanh cần thiết để giảm tốc độ nhanh chóng, từ đó giảm quãng đường phanh một cách hiệu quả.
Chú ý: Tính năng phanh khẩn cấp của hệ thống ESP tự động vô hiệu hóa khi tài xế ngừng đạp phanh (trở về chế độ phanh thông thường).
5. Hỗ trợ hoạt động cho các tính năng CCS và TCS
Hệ thống Cân bằng Điện tử (ESP) hỗ trợ hoạt động cho các tính năng Chế độ Điều khiển Hành trình (CCS – Cruise Control System) và Kiểm soát Lực kéo (TCS – Traction Control System). ESP đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì ổn định, kiểm soát tốc độ và đảm bảo xe ô tô hoạt động một cách an toàn, đặc biệt trong điều kiện đường trơn trượt hoặc khi có mất lái, thừa lái.
Xem thêm: NHỮNG LƯU Ý GIÚP ĐẢM BẢO AN TOÀN KHI LÁI XE ĐƯỜNG TRƠN TRƯỢT
Cấu tạo và nguyên lý hoạt động của hệ thống cân bằng điện tử
1. Cấu tạo
Hệ thống Electronic Stability Program (ESP) bao gồm bốn thành phần chính:
- Bộ điều khiển thủy lực.
- Các cảm biến đa dạng: Cảm biến tốc độ bánh xe, cảm biến góc lái, cảm biến quay vòng, cảm biến gia tốc, và cảm biến áp suất phanh.
- Hệ thống trượt và cảm biến gia tốc ngang.
- Bộ xử lý điều khiển động cơ.
Xem thêm: CÁCH CĂN XE Ô TÔ ĐÚNG CÁCH ĐỂ ĐẢM BẢO AN TOÀN
Đây là các thành phần quan trọng của ESP, đóng vai trò trong việc giám sát và kiểm soát hoạt động của xe ô tô, giúp duy trì ổn định và tăng cường an toàn khi xe di chuyển trên đường.
2. Nguyên lý hoạt động
Hệ thống Electronic Stability Program (ESP) thường hoạt động phối hợp với nhiều hệ thống an toàn khác trên xe ô tô như hệ thống chống bó cứng phanh (ABS), hệ thống kiểm soát lực kéo (TCS), hoặc hệ thống phân phối lực phanh điện tử (EBD). Được xem như một hệ thống tổng hợp, ESP sử dụng các cơ cấu chấp hành cùng với các hệ thống an toàn khác.
Ví dụ, ESP có thể tận dụng cơ chế thực hiện của ABS và EBD để điều chỉnh áp suất dầu tác động lên xi lanh của từng bánh xe. Điều này tạo ra sự chênh lệch về lực phanh giữa các bánh xe (phanh độc lập từng bánh – bánh di chuyển không đều) để duy trì sự ổn định cho xe.
Xem thêm: BIỆN PHÁP NGĂN TIẾNG ỒN TỪ LỐP XE Ô TÔ HIỆU QUẢ
Hệ thống ESP sử dụng dữ liệu từ nhiều cảm biến để thu thập thông tin về tốc độ và dự đoán tính an toàn khi di chuyển của bánh xe:
- Cảm biến tốc độ bánh xe: Đo lường mức độ trượt của bánh xe.
- Cảm biến quay vòng, gia tốc, góc đánh lái, áp suất phanh: Xác định nguy cơ mất lái hoặc lật xe.
Dữ liệu từ các cảm biến về tốc độ bánh xe, góc đánh lái, áp suất phanh… được gửi đến Bộ điều khiển trung tâm của ESP (ECU). Tại đây, ECU phân tích thông tin thu thập được để nhận biết bất thường ở bánh xe hoặc nguy cơ mất lái và phát tín hiệu, yêu cầu can thiệp từ các bộ phận liên quan để tái cân bằng xe.
Cách nhận biết xe có cân bằng điện tử
Trước đây, ESP được xem như một tính năng an toàn cao cấp, thường chỉ xuất hiện trên các dòng xe hạng sang như Mercedes-Benz, BMW, Bosch… Tuy nhiên, hiện nay, ESP đã trở nên phổ biến hơn, xuất hiện trên nhiều dòng xe thông dụng như Toyota Vios, Honda City, Toyota Innova, Suzuki Ertiga…
Để kiểm tra xem xe của mình có được trang bị ESP hay không, người lái có thể kiểm tra trên bảng đồng hồ có có biểu tượng của ESP. Vị trí của các nút chức năng của ESP có thể được đặt khác nhau trên các loại xe. Thông thường, chúng được tích hợp trên bảng điều khiển của xe. Để tìm hiểu vị trí cụ thể hoặc nút chức năng của hệ thống, người dùng có thể tham khảo trong sách hướng dẫn sử dụng của xe.
Xem thêm: NHỮNG PHỤ KIỆN TRANG TRÍ TRÊN XE Ô TÔ GÂY NGUY HIỂM CHO NGƯỜI DÙNG
Cách bật/tắt hệ thống cân bằng điện tử
Thường thì, hệ thống ESP được thiết lập ở chế độ tự động hoạt động liên tục. Nó liên tục phân tích và xử lý thông tin về hoạt động của bánh xe để có thể can thiệp kịp thời. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, người điều khiển xe có thể cần sử dụng nút bật/tắt ESP để ngăn chặn hoạt động của hệ thống này và sau đó kích hoạt lại.
Để bật hoặc tắt hệ thống ESP, người lái xe có thể nhấn vào nút điều khiển tương ứng trên bảng điều khiển của xe.
Khi hệ thống ESP hoạt động, đèn báo của ESP sẽ sáng lên để thông báo cho người lái biết.
Xem thêm: CÁCH PHÂN BIỆT CÁC LOẠI BIỂN SỐ XE MỚI NHẤT HIỆN NAY
Tổng kết
Trên đây là bài viết chi tiết chức năng của hệ thống cân bằng điện tử ESP trên xe ô tô. Hệ thống cân bằng điện tử (ESP – Electronic Stability Program) là một tính năng an toàn quan trọng trên xe ô tô, chủ yếu nhằm giữ cho xe ổn định và kiểm soát trong các tình huống khó khăn hoặc nguy hiểm trên đường. Những chức năng trên của hệ thống ESP giúp cải thiện khả năng kiểm soát và an toàn khi lái xe, đặc biệt là trong điều kiện đường trơn, góc cua hoặc tình huống khó khăn trên đường.
Xem thêm: NHỮNG LƯU Ý KHI CHĂM SÓC XE Ô TÔ TRONG MÙA HÈ NẮNG GẮT
