Các vấn đề phổ biến trên hộp số tự động thường phụ thuộc vào cách sử dụng xe của chủ sở hữu. Để giải quyết những vấn đề có liên quan đến hộp số tự động, người dùng cần nắm rõ thông tin liên quan. Trong bài viết ngắn ngay dưới đây của TINXE360, hãy cùng chúng tôi tìm hiểu chi tiết những biểu hiện, nguyên nhân hỏng hóc và cách chăm sóc hộp số tự động ngay nhé.
Tìm hiểu về hộp số tự động
Các xe số tự động, mặc dù có thể lái đơn giản hơn so với xe số sàn, nhưng lại có hộp số với cấu trúc phức tạp hơn. Hộp số tự động (AT – Automatic Transmission) là loại hộp số có khả năng tự động thay đổi tỉ số truyền động mà không cần can thiệp từ người lái. Có một số loại hộp số tự động phổ biến:
- Hộp số tự động thủy lực (AT): Đây là loại hộp số phổ biến nhất, thường xuất hiện trên các xe như Toyota Innova, Toyota Camry, Hyundai Accent…
- Hộp số vô cấp CVT: Thường được sử dụng trên các xe sedan cỡ nhỏ và trung bình như Toyota Vios, Honda City, Mitsubishi Attrage…
- Hộp số ly hợp kép (DCT): Loại hộp số này đang trở nên phổ biến, xuất hiện trên những mẫu xe như Hyundai Kona, Kia Seltos, Hyundai Tucson…
Hộp số tự động mang lại lợi ích là người lái không cần sử dụng cần số và chân côn, giúp việc lái xe trở nên thuận tiện hơn. Điều này rõ ràng hơn khi di chuyển trong các khu vực đô thị đông đúc.
Xem thêm: KINH NGHIỆM LÁI XE SỐ SÀN VÀ XE SỐ TỰ ĐỘNG
So với hộp số sàn, hộp số tự động có cấu trúc phức tạp hơn nhiều. Cấu trúc của hộp số tự động ô tô bao gồm các thành phần như: các bộ bánh răng hành tinh, các bộ ly hợp thủy lực, biến mô thủy lực, và bộ điều khiển điện tử.
Xe số sàn sử dụng ly hợp cơ khí, trong khi xe số tự động lại dùng loại ly hợp thủy lực. Điều này dễ nhận biết vì xe số tự động không có bàn đạp ly hợp (chân côn). Người lái không cần thao tác chuyển số, mọi thứ được tự động hóa thông qua chế độ lái D (Drive).
Hộp số tự động hoạt động dựa trên việc điều chỉnh các bánh răng hành tinh để tạo ra các tỷ số truyền động khác nhau ở đầu vào và đầu ra. Điều này giúp xe tự động chuyển đổi các tỷ số truyền động một cách tự động, tối ưu hóa việc lái xe.
Biểu hiện, nguyên nhân hỏng hóc và cách chăm sóc hộp số tự động
1. Các biểu hiện khi hộp số tự động bị hỏng
Các biểu hiện thường gặp và dễ nhận thấy nhất của sự cố trong hộp số là âm thanh không bình thường phát ra từ hộp số, cho dù khi xe đang đứng yên hoặc đang di chuyển ở các số khác nhau. Đây có thể là tiếng kêu lạ của các bộ phận kim loại va chạm với nhau.
Một triệu chứng khác thường gặp là ly hợp bị kẹt, việc chuyển số chậm hoặc không thể thực hiện chuyển số, đặc biệt là khi chuyển từ chế độ lái D (Drive) sang chế độ lùi R (Reverse). Hộp số được thiết kế để thực hiện chuyển số theo lệnh điều khiển của lái xe nếu là số sàn, hoặc tự động chuyển đổi sang số phù hợp nếu là số tự động. Khi chúng không hoạt động đúng cách hoặc phản ứng chậm, đó có thể là dấu hiệu của sự cố hoặc hỏng hóc trong hộp số.
Xem thêm: NHỮNG NGUYÊN NHÂN KHIẾN XE SỐ TỰ ĐỘNG CHUYỂN SỐ KHÓ KHĂN
Xe ô tô gặp phải hiện tượng rung, giật và phát ra tiếng động lạ có thể là dấu hiệu của nhiều vấn đề khác nhau. Một trong những dấu hiệu phổ biến là tiếng nghiền rít trong quá trình vào số. Côn bị mòn, trượt thường tạo ra tiếng rít đồng thời có mùi khét. Ngoài ra, có thể có vấn đề với bộ đồng tốc hoặc cơ cấu sang số cần được điều chỉnh lại. Tiếng rít từ các bộ truyền bánh răng/đai truyền cũng có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau gây ra.
Một dấu hiệu khác cần chú ý là vòng tua máy tăng cao đột ngột mỗi khi chuyển số hoặc thậm chí chỉ cần tăng số với vòng tua lớn, ngay cả khi đạp ga nhẹ. Nếu vòng tua máy tăng cao bất thường, dao động từ 3.000-5.000 vòng/phút mà không có sự thay đổi về cấp số hoặc tốc độ, đây có thể là dấu hiệu của một vấn đề nghiêm trọng. Trong trường hợp này, việc đưa xe đến kiểm tra và sửa chữa sớm là rất cần thiết để phát hiện và khắc phục vấn đề.
Đèn cảnh báo “Check Engine” thường xuất hiện để báo hiệu về các vấn đề liên quan đến động cơ, có thể là do rung động của hộp số hoặc việc ECU dự đoán các vấn đề tiềm ẩn trong hộp số mà người lái chưa nhận thấy. Những sự cố này thường được mã hóa thành chuỗi ký tự (mã lỗi) và lưu trong bộ nhớ của máy tính trung tâm.
Trong một số trường hợp, đèn báo hộp số quá nhiệt có thể xuất hiện, đặc biệt là trên một số mẫu xe như Kia Seltos, đặc biệt là đối với các dòng xe sử dụng hộp số DCT có ly hợp khô. Khi hộp số quá nhiệt, đèn cảnh báo sẽ sáng kèm theo yêu cầu dừng xe. Hộp số DCT thường gặp vấn đề khi ly hợp ma sát nhiều do việc đi/đỗ ngắn liên tục. Đối với các loại hộp số khác, lỗi quá nhiệt có thể xuất phát từ việc thiếu dầu hoặc hết dầu, gây tăng nhiệt độ trong hộp số.
Khi đèn báo hộp số quá nhiệt sáng lên khi đang lái xe, quan trọng nhất là đỗ xe ở lề đường, chuyển sang P (Parking), vẫn giữ xe hoạt động và chờ khoảng 5-10 phút để hộp số nguội xuống. Nếu tình trạng này lặp lại nhiều lần, việc đưa xe đi kiểm tra là cần thiết.
2. Nguyên nhân khiến hộp số tự động bị hỏng
Một trong những nguyên nhân chính gây hỏng hóc cho hộp số là do thói quen sử dụng xe của người lái, như việc thường xuyên chở hàng nặng hoặc di chuyển trên điều kiện địa hình khắc nghiệt. Khi xe hoạt động trong các điều kiện khắc nghiệt này liên tục, dầu trong hộp số sẽ nhanh chóng nóng lên, gây hiện tượng oxit hóa và tạo cặn bám bên trong hộp số, dẫn đến việc mất đi tính nhờn.
Ngoài ra, những bộ phận bên trong hộp số phải chịu sự nhiệt độ cao liên tục có thể trở nên dễ vỡ và giảm độ bền, gây rò rỉ dầu. Do đó, tài xế cần thường xuyên kiểm tra mức dầu hộp số, bởi lượng dầu quá ít hoặc quá nhiều đều có thể gây hại cho hộp số.
Xem thêm: KINH NGHIỆM LÁI XE SỐ TỰ ĐỘNG ĐẢM BẢO AN TOÀN
Sự thiếu hụt dầu bôi trơn là một trong những nguyên nhân chủ yếu gây ra các vấn đề và ảnh hưởng trực tiếp đến tuổi thọ của hộp số. Khi mức dầu dưới mức “Min”, áp suất dầu giảm, không cung cấp đủ dầu để bôi trơn các bộ phận chuyển động trong hộp số, làm ảnh hưởng đến hoạt động của các van điều chỉnh dầu.
Việc không thay dầu định kỳ, sử dụng dầu bẩn hoặc kém chất lượng khiến cho các mảnh kim loại sinh ra trong quá trình hoạt động của hộp số không được loại bỏ. Điều này có thể dẫn đến tắc nghẽn các van điện từ và đường dẫn dầu trong hộp số.
Sử dụng dầu không phù hợp loại cũng góp phần vào việc gây hư hỏng cho hộp số. Mỗi hãng xe, mỗi đời xe có yêu cầu về loại dầu bôi trơn khác nhau. Sử dụng dầu không đúng chuẩn có thể làm mòn và hủy hoại các chi tiết bên trong hộp số.
Các nguyên nhân gây hỏng hóc khác có tính cá nhân, ít gặp như đứt dây, va chạm mạnh, hoặc quá trình tháo lắp hộp số.
Điều quan trọng là việc thay nhầm dầu hộp số và dầu động cơ, một sai lầm phổ biến khiến hộp số “đột tử”. Do đó, việc tìm kiếm các cơ sở chuyên nghiệp, uy tín để bảo dưỡng xe là rất quan trọng và cần thiết.
3. Cách chăm sóc, bảo dưỡng hộp số tự động
Kiểm tra dầu hộp số định kỳ là một phần quan trọng trong việc duy trì hiệu suất của ô tô, xe bán tải và SUV. Đối với nhiều loại xe, quá trình kiểm tra dầu hộp số có thể dễ dàng tương tự như việc kiểm tra dầu động cơ: khi động cơ đang hoạt động không tải, người lái có thể sử dụng que thăm dầu để kiểm tra mức dầu trong hộp số. Dầu hộp số thường có màu đỏ tươi. Nếu mức dầu thấp bất thường hoặc có màu sẫm, mùi hôi, có thể là dấu hiệu của việc dầu đang rò rỉ, và việc đưa xe đến tiệm sửa chữa là cần thiết.
Thay dầu hộp số nên được thực hiện mỗi 50.000 km cho cả các dòng xe Nhật Bản và Châu Âu. Đối với hộp số CVT, việc thay dầu lần đầu tiên nên được thực hiện khi xe đạt 40.000 km, sau đó thay định kỳ mỗi 25.000 km.
Việc sử dụng dầu hộp số tổng hợp được khuyến nghị, mặc dù có thể tốn kém hơn so với dầu tự nhiên. Dầu tổng hợp giữ được tính ổn định cơ lý của nó ở nhiệt độ cao và cải thiện quá trình chuyển số so với dầu tự nhiên. Lưu ý, chỉ sử dụng dầu chuyên dụng đối với hộp số CVT.
Để bảo quản hộp số, người lái cần tuân thủ một số quy tắc như không chuyển số khi xe đang chạy, chỉ vào số khi đã cắt hết chân côn với xe số sàn, và không gạt cần về P khi xe chưa dừng hoàn toàn. Luôn đợi động cơ ấm lên vài phút trước khi khởi động, đặc biệt là vào những ngày lạnh.
Tổng kết
Trên đây là bài viết chi tiết những biểu hiện, nguyên nhân hỏng hóc và cách chăm sóc hộp số tự động. Hộp số tự động là một phần quan trọng của hệ thống ô tô và có thể gặp phải một số vấn đề hỏng hóc khác nhau. Nhớ rằng, việc chăm sóc định kỳ và bảo dưỡng sẽ giúp kéo dài tuổi thọ và duy trì hiệu suất tốt của hộp số tự động.
Hy vọng với bài viết ngắn trên của chúng tôi sẽ phần nào cung cấp những thông tin bổ ích nhất đến quý khách hàng nhé.
Xem thêm: CẤU TẠO VÀ NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG CỦA KHÓA CỬA XE Ô TÔ HIỆN NAY
