Trục láp trong ô tô là một thiết bị trụ tròn có nhiệm vụ truyền động xoay từ bộ vi sai hoặc hộp số đến các trục bánh xe. Chúng ta sẽ cùng TINXE360 tìm hiểu cấu tạo và nguyên lý hoạt động của trục láp xe ô tô cũng như các dấu hiệu của sự hỏng hóc trên trục láp ô tô để có thể thực hiện sửa chữa kịp thời và đảm bảo hiệu suất hoạt động của xe.
Tìm hiểu cấu tạo và nguyên lý hoạt động của trục láp xe ô tô
1. Trục láp xe ô tô là gì?
Trục láp ô tô (hay còn được gọi là Drive axles hoặc Drive shaft) có các biệt danh khác như trục lái, trục đuôi hoặc trục các đăng. Đây là một thiết bị hình trụ có chức năng chuyển động quay từ bộ vi sai hoặc hộp số đến các trục bánh xe. Trục láp đóng vai trò quan trọng trong việc nối các thành phần của hệ thống truyền lực lại với nhau khi chúng không thể kết nối trực tiếp do khoảng cách.
Trục láp ô tô cần được làm từ vật liệu nhẹ và bền để chịu lực và tạo quán tính quay. Chất liệu này thường làm từ nhôm để giảm trọng lượng hoặc từ thép để tăng độ bền.
Trục láp xe ô tô chia thành hai loại chính:
- Trục đơn: Loại này thường sử dụng trên các xe ô tô và xe cơ giới bốn bánh, trong trường hợp khoảng cách giữa trục và động cơ không lớn. Thiết kế của trục đơn có thể bao gồm mối hàn ma sát để tăng khả năng truyền động và sức mạnh của trục láp. Vật liệu chế tạo trục đơn có thể là nhôm để giảm trọng lượng hoặc thép để đảm bảo độ bền cao.
- Trục hai hoặc ba mảnh: Loại này thường sử dụng để giảm hư hỏng của trục truyền động khi bị uốn cong ở tốc độ cao. Hệ thống trục láp ô tô hai hoặc ba mảnh thường được áp dụng cho các xe dẫn động bốn bánh hoặc các loại xe có khoảng cách lớn giữa trục và động cơ. Loại hệ thống này có khả năng giảm tốc độ bằng cách chia trục truyền động thành hai hoặc ba phần.
Việc hiểu về trục láp ô tô và các loại trục khác nhau giúp đảm bảo hiệu suất và an toàn của xe.
2. Cấu tạo trục láp của xe ô tô
Trục láp ô tô được cấu tạo từ một số thành phần quan trọng, bao gồm:
- Ống: Ống có vai trò giữ cho vị trí của đuôi xe ổn định trong quá trình tăng tốc và phanh.
- Mép bích: Mép bích có nhiệm vụ kết nối trục các đăng với bộ vi sai, hộp số, và hệ thống truyền động khác trên xe. Nó cũng được sử dụng để kết nối trục các đăng với các bộ phận như bơm thủy lực và bộ ngắt điện.
- Vòng bi trung tâm (ổ trục giữa): Vòng bi trung tâm hoặc ổ trục giữa đóng vai trò quan trọng trong việc kết nối hai phần của trục láp ô tô. Bằng cách này, nó đảm bảo vị trí chính xác của các bộ phận truyền động và giảm dao động không mong muốn trong quá trình chuyển động của xe.
- Khớp nối (khớp chữ U): Khớp nối là một thành phần quan trọng của trục láp ô tô, được sử dụng để nối các trục quay của xe. Đặc biệt, trục láp với khớp nối thường được lắp đặt trên các loại xe dẫn động cả bốn bánh hoặc dẫn động ở bánh sau.
- Chốt chặn: Chốt chặn được sử dụng để đảm bảo độ bền và độ chính xác của trục đẩy. Chúng giúp giảm rung và tiếng ồn trong quá trình xe tăng tốc.
- Trục giữa: Trục giữa là thành phần chính của trục láp ô tô, nối liền với vỏ trên các ổ trục giữa.
- Chốt ống và chốt trượt: Chốt ống và chốt trượt kết nối trực tiếp với trục truyền động thông qua các khớp. Chúng di chuyển trong ngoài hộp chuyển động để truyền động. Chốt ống xoay quanh trục truyền động, trong khi khớp chữ U có vai trò quan trọng trong việc nối các trục.
- Trục hình ống: Trục hình ống dùng để điều chỉnh khoảng cách giữa trục sau và hộp số. Trục này có thể có nhiều chiều dài khác nhau tùy thuộc vào loại trục truyền động và loại xe. Trục hình ống ngắn thường sử dụng cho dẫn động cầu trước, trong khi trục hình ống dài thường sử dụng cho dẫn động cầu sau.
3. Nguyên lý hoạt động của trục láp xe ô tô
Chức năng chính của trục láp ô tô là truyền mô-men xoắn từ động cơ thông qua bộ vi sai hoặc hộp số đến các bánh xe. Ngoài nhiệm vụ truyền động, trục láp còn đảm bảo cân bằng khi có sự thay đổi về góc hoặc chiều dài do độ lệch gây ra trong quá trình vận hành.
Xem thêm: Ý NGHĨA CỦA CÔNG SUẤT, MOMEN XOẮN VÀ VÒNG TUA MÁY
Trục láp ô tô thường được trang bị các khớp không đổi vận tốc bên trong và khớp cố định bên ngoài. Hệ thống này còn đi kèm với các thành phần bổ sung như bộ giảm chấn xoắn và vòng hệ thống chống bó cứng. Xe ô tô thường được trang bị vòng bi hoặc giá đỡ linh hoạt để kết nối bộ truyền động và động cơ. Lò xo treo được sử dụng để kết nối các bánh xe, bộ vi sai và trục sau.
Đặc biệt, trục đầu vào truyền động và trục đầu ra của vỏ cầu sau nằm trong cùng một mặt phẳng. Trục láp ô tô cho phép kết nối các trục này theo góc nghiêng. Khi bánh xe sau tiếp xúc với bề mặt không đồng đều, trục sau có khả năng đi xuống và lên, mở rộng và co lại trong lò xo treo. Điều này dẫn đến thay đổi góc giữa các trục và trục đầu ra, giúp xe ô tô vận hành mượt mà trên mọi địa hình.
Những dấu hiệu cho thấy trục láp xe ô tô bị hỏng
Trong quá trình vận hành, trục láp ô tô có thể phát sinh một số vấn đề, và dưới đây là những dấu hiệu cho thấy trục láp có thể bị hỏng:
- Khó khăn khi ôm cua: Điều này có thể xuất phát từ bánh răng trục láp bị hỏng hoặc bị ăn mòn do tác động của nước hoặc sự tích tụ của bùn đất trong khoang láp trước đó.
- Tiếng ồn liên tục khi di chuyển: Đây là một dấu hiệu cho thấy trục truyền động của xe bị lỗi, dẫn đến sự mài mòn của các bộ phận khác trong hệ thống.
- Tiếng kêu lạch cạch khi đạp ga: Nguyên nhân có thể do các con dấu nắp trục bị ăn mòn hoặc gỉ sét.
- Xe ô tô giật mạnh khi tăng tốc: Đây là một dấu hiệu phổ biến cho thấy trục truyền động của bánh xe đang gặp vấn đề. Trong trường hợp này, chủ xe nên kiểm tra và tiến hành sửa chữa nếu cần thiết để đảm bảo an toàn khi lái xe.
Tổng kết
Trên đây là các thông tin chi tiết về trục láp ô tô mà TINXE360 đã cung cấp. Hy vọng rằng thông tin trên sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về một trong những thành phần quan trọng có tác động trực tiếp đến khả năng vận hành của xe. Trong trường hợp bạn phát hiện trục láp bị hỏng, hãy đưa xe đến các trung tâm sửa chữa và bảo dưỡng để được xử lý kịp thời, đảm bảo an toàn và hiệu suất hoạt động của xe.
Xem thêm: CẤU TẠO, NGUYÊN LÝ HOẠT ĐỘNG VÀ NHIỆM VỤ CỦA BỘ VI SAI
