Người lái xe ôtô có thể mất hàng chục triệu đồng, và đôi khi cả hàng trăm triệu đồng do những sai sót nhỏ trong quá trình sử dụng xe. Trong bài viết ngắn ngay dưới đây của TINXE360, chúng tôi sẽ đề cập đến những sơ suất làm hỏng động cơ và dàn gầm ngay nhé.
Cháy phanh, hỏng cảm biến ABS vì phanh tay
Đối với các lái xe, đặc biệt là những người mới, vấn đề quên hạ phanh tay hoặc hạ không đúng cấp độ đã trở thành một vấn đề phổ biến và được thảo luận sôi nổi trên các diễn đàn ôtô. Những trường hợp này có thể gây mất hàng chục triệu đồng, thậm chí hàng trăm triệu đồng.
Trên hầu hết các loại xe ôtô hiện đại, hệ thống phanh tay được thiết kế độc lập hoặc kết hợp với hệ thống phanh chính và được đặt ở phía sau. Khi phanh tay vẫn còn sát vào đĩa phanh hoặc bộ tăng-bua (do quên hạ phanh tay hoặc hạ chưa đúng), sự ma sát lớn giữa phanh tay và đĩa phanh hoặc bộ tăng-bua sẽ tạo ra nhiệt độ cao khi xe chạy, gây nguy cơ cháy phanh tay.
Hơn nữa, các phớt và mỡ bôi trơn bên trong bộ phận bi moay-ơ sẽ bị đốt chảy nhanh chóng. Cảm biến ABS (chống bó cứng bánh xe) gắn trên hệ thống phanh tay cũng có thể bị hỏng, và dầu phanh có thể sôi, giảm hiệu suất phanh.
Câu hỏi thường gặp là: Làm cách nào để nhận biết xem các bộ phận liên quan đến hệ thống phanh tay có bị hư hỏng do quên hạ phanh tay và đi quãng đường dài hay không?
Để phát hiện các hư hỏng do không hạ phanh tay, điều này có thể khá khó đối với người lái. Nếu bộ phận bi moay-ơ bị hỏng, thường sẽ có tiếng kêu ù trong quá trình di chuyển. Ngoài ra, nếu cảm biến ABS bị hỏng, đèn cảnh báo lỗi ABS sẽ được hiển thị trên bảng điều khiển.
Đại tu động cơ xe vì quên lịch thay dầu
Thường thì, sổ tay hướng dẫn sử dụng xe của các nhà sản xuất xe ôtô khuyến nghị thay dầu bôi trơn động cơ sau khoảng 5.000km hoặc 10.000km (tuỳ thuộc vào loại dầu), tương đương với 3 tháng hoặc 6 tháng, tuỳ điều kiện nào đến trước. Để thu hút người tiêu dùng, một số hãng dầu cũng quảng cáo rằng dầu nhớt của họ giúp động cơ hoạt động với quãng đường dài gấp đôi so với các loại dầu thông thường.
Tuy nhiên, tại các nước tiên tiến, tốc độ di chuyển trong thành phố thường rất cao. Trung bình mỗi giờ vận hành, một chiếc xe có thể đi được khoảng 60 – 80km. Tuy nhiên, ở các đô thị Việt Nam với điều kiện đường phố đông đúc, tốc độ trung bình chỉ khoảng 15 – 20km/h. Do đó, cùng một thời gian vận hành, một chiếc ôtô ở Hà Nội chỉ có thể đi được khoảng 1/3 so với một chiếc xe ở Singapore, Kuala Lumpur hay Vienna.
Dầu cháy bám vào xéc – măng làm kẹt và hở buồng đốt
Chính vì sự khác biệt về điều kiện sử dụng, tần suất thay dầu bôi trơn động cơ cần được điều chỉnh theo từng trường hợp cụ thể. Đối với những chiếc xe thường xuyên di chuyển trong đô thị, việc thay dầu có thể xảy ra sau khoảng 4.000 – 5.000km, trong khi những chiếc xe thường chạy trên xa lộ có thể kéo dài tần suất thay dầu hơn.
Tuy nhiên, thực tế cho thấy rất nhiều người dựa vào các con số khuyến cáo lý thuyết và không tuân thủ đúng tần suất thay dầu. Điều này dẫn đến những hậu quả đáng tiếc, khi dầu bôi trơn trong động cơ bị biến chất mà không được thay thế kịp thời. Kết quả có thể là cháy dầu, hình thành chất cặn sền sệt như bùn hoặc muội than. Chất cặn dầu cháy sẽ bám vào các chi tiết máy, gây cản trở hoạt động và gây hư hỏng nghiêm trọng, đặc biệt là khi bám vào xéc-măng dầu, gây kẹt xéc-măng, hở buồng đốt, và động cơ có khói dầu và nặng là không thể vận hành.
Để giải quyết vấn đề này, việc thay đổi lịch thay dầu động cơ là không đủ. Cần thay đổi cả lịch thay các loại dung dịch khác như dầu phanh, dầu trợ lực, dầu lap, và nước làm mát. Các dung dịch này cũng bị ảnh hưởng bởi nhiệt độ làm việc của động cơ và cần được thay đổi đồng thời để đảm bảo hiệu suất và độ bền của hệ thống. Bằng cách thực hiện đúng lịch thay dầu và các dung dịch khác, ta có thể tránh được những sự cố và bảo vệ động cơ một cách tốt nhất.
Xe số tay hay bị cháy côn
Cũng là một trong những sơ suất làm hỏng động cơ và dàn gầm của xe. Trên các dòng xe đời cũ trang bị hộp số sàn, một số tài xế kỳ cựu đã truyền nhau phong tục “côn ra, ga vào” khi chuyển số, tức là từ từ nhả côn và nhồi ga cùng một lúc. Tuy nhiên, điều này không nên được áp dụng cho các dòng xe đời mới, vì nó có thể dẫn đến tình trạng cháy côn.
Các loại xe số tay thế hệ mới của các hãng đã được cải tiến với công nghệ động cơ mạnh mẽ hơn. Do đó, khi lái xe, người lái chỉ cần từ từ nhả côn mà không cần đạp ga khi khởi hành, kể cả khi đường có độ nghiêng thấp. Động cơ vẫn hoạt động mà không bị chết máy, và ga chỉ cần được đạp khi côn đã hoàn toàn được nhả ra. Nếu ga được đạp khi côn chưa hoàn toàn nhả ra, mô-men xoắn của động cơ có thể vượt quá hệ số bám của lá côn, dẫn đến cháy côn.
Một câu hỏi thường gặp liên quan là: Tôi nên làm gì khi đang lái xe lên dốc cao và bị kẹt xe, phải di chuyển từng bước nhỏ?
Trong trường hợp này, bạn nên sử dụng cả phanh tay, như cách được hướng dẫn trong quá trình đào tạo lái xe. Một số tài xế đã quen với việc chỉ cần nhả côn nhẹ để côn bám, đồng thời đạp ga nhẹ để xe không bị lùi lại. Để tiến lên, họ tăng ga nhẹ, tuân theo phương pháp “côn ra, ga vào”. Tuy nhiên, bạn không nên duy trì thao tác này quá lâu và thường xuyên trên dốc, vì nó có thể làm bạn mệt mỏi và gây mòn côn nhanh chóng.
Nước vào dầu động cơ
Mặc dù hiếm, tại một xưởng dịch vụ của Ford Việt Nam ở Hà Nội, đã ghi nhận trường hợp khách hàng đi xe Ford Transit phát hiện nước làm mát bị cạn và cố gắng bổ sung nước. Tuy nhiên, do sự nhầm lẫn, anh ta đã mở nắp dầu động cơ thay vì đổ nước vào bình nước phụ. Kết quả là khi khởi động động cơ, xe chạy được một lúc nhưng sau đó chết máy.
Sau khi xe được đưa về xưởng, khách hàng này đã nhận ra sai sót của mình và nói: “Tôi thấy nước làm mát cạn, nên đổ một xô nước vào nhưng không thấy đầy lên.” Kết quả là anh ta đã không đổ nước vào bình nước phụ đúng cách.
Câu hỏi thường gặp liên quan là: Khi phát hiện nước làm mát bị cạn trong một chuyến đi, tôi có thể bổ sung nước máy không? Nếu vậy, liệu có tác hại gì và tôi nên làm gì với hệ thống làm mát sau khi kết thúc chuyến đi?
Trả lời: Trên thực tế, trong trường hợp bạn gặp tình huống nước làm mát bị cạn trong khi đi xa và bạn có nước máy để bổ sung, điều đó là tốt rồi. Trong trường hợp không có nước máy, bạn cũng có thể sử dụng nước từ ao hồ hoặc sông suối, miễn là chúng có vẻ sạch.
Nếu bạn chỉ phải bổ sung một lượng nước nhỏ và đã sử dụng nước máy, sau chuyến đi bạn có thể không cần phải thay nước làm mát. Tuy nhiên, nếu bạn có khả năng, việc thay nước làm mát là tốt nhất. Trường hợp bạn phải bổ sung nước không sạch (như nước từ ao hồ hoặc sông suối), bạn cần thay lại nước theo tiêu chuẩn của hãng và nếu có thể, nên xả và làm sạch lại toàn bộ hệ thống làm mát.
Hỏng động cơ vì đổ nhầm nhiên liệu
Một số trường hợp đổ nhầm nhiên liệu đã gây hậu quả nghiêm trọng trong vài năm qua. Ví dụ, chiếc xe Hyundai Santa Fe máy dầu bị đổ nhầm xăng A95 tại một cây xăng trên đường Láng, Hà Nội, và vụ việc chiếc xe Range Rover V8 máy dầu của Wayne Rooney, cựu tiền đạo CLB Manchester United, cũng bị đổ nhầm xăng vào cuối năm 2008.
Hiện nay, trên thị trường có một số mẫu xe có cả phiên bản máy xăng và máy dầu, như Ford Everest, Hyundai Santa Fe, Kia Carens (bản nhập khẩu), cùng với một số mẫu xe đời mới như Mercedes-Benz GLK, BMW X5, BMW X3, Mitsubishi Pajero Sport, Toyota Fortuner. Điều này đặt ra yêu cầu cho chủ xe để nhắc nhân viên tại cây xăng về loại nhiên liệu mà họ cần và Autocar Vietnam đã ghi nhận rằng nhân viên bơm xăng tại nhiều cây xăng ở Hà Nội cũng rất cẩn thận hỏi lại chủ xe liệu họ cần đổ xăng hay dầu.
Trong trường hợp đổ nhầm dầu vào xăng, tùy thuộc vào lượng xăng còn lại trong bình, xe có thể chạy hoặc không. Nếu lượng xăng còn nhiều và lượng dầu đổ vào ít, xe vẫn có thể khởi động nhưng sẽ không hoạt động mạnh mẽ. Tuy nhiên, nếu lượng dầu đổ vào quá nhiều, xe có thể không khởi động hoặc khởi động nhưng sẽ mất công suất dần và chết máy.
Ngược lại, nếu đổ nhầm xăng vào động cơ dầu, tác động cũng phụ thuộc vào lượng xăng đổ vào. Nếu lượng xăng ít, khi khởi động xe sẽ có hiện tượng máy kích nổ và tiếng gõ lóc cóc. Tuy nhiên, nếu lượng xăng quá nhiều, có những trường hợp có thể gây hư hỏng nặng như phá hỏng piston hoặc thậm chí là vỡ động cơ.
Để tránh nhầm lẫn, bạn có thể dán nhãn cho đề can nhiên liệu trên miệng bình nhiên liệu, đặc biệt nếu có nhiều người trong gia đình sử dụng cùng một chiếc xe hoặc cần lưu ý khi cho mượn xe.
Trên đây là những sơ suất làm hỏng động cơ và dàn gầm. Quan trọng để người lái ôtô luôn đảm bảo tuân thủ các quy định an toàn và hướng dẫn sử dụng xe của nhà sản xuất. Việc kiểm tra và bảo dưỡng định kỳ, đổ đúng nhiên liệu, và sử dụng phụ tùng chính hãng sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và chi phí không mong muốn.
Xem thêm: MIỄN ĐĂNG KIỂM LẦN ĐẦU ĐỐI VỚI Ô TÔ MỚI
